काठमाडौं । सूचना प्रविधिको तीव्र विकाससँगै ल्याप्टप नेपाली प्रयोगकर्ताको जीवनशैलीमा अनिवार्य जस्तै बन्दै गएको छ। चाहे पढाइ होस्, अफिसको काम, इन्टरनेट ब्राउजिङ वा मनोरञ्जनका लागि— ल्याप्टप आवश्यक उपकरण बनेको छ। तर ल्याप्टपजस्तो दीर्घकालीन प्रयोग हुने वस्तु खरिद गर्दा केवल डिजाइन, रङ वा ब्रान्डकै भरमा निर्णय गर्दा पछि पछुताउनु परेको उदाहरणहरू प्रशस्तै छन्। यसकारण, ल्याप्टप खरिद गर्नु अगाडि केही आधारभूत तर महत्वपूर्ण पक्षमा ध्यान दिनु आवश्यक हुन्छ। तलका पाँच कुरामा ध्यान दिएर तपाईंले आफ्नो आवश्यकता अनुसार उपयुक्त ल्याप्टप किन्न सक्नुहुन्छ ।
१. ल्याप्टप किन आवश्यक छ भन्ने स्पष्ट हुनुहोस्
सबैभन्दा पहिला आफूलाई नै प्रश्न गर्नुहोस् — “म ल्याप्टप कुन कामका लागि चाहन्छु?”
यदि तपाईंको प्रयोग इन्टरनेट चलाउने, Word/Excel मा काम गर्ने, अनलाइन कक्षा लिनेजस्ता सामान्य खालका छन् भने मध्यम स्पेसिफिकेसनको ल्याप्टप पर्याप्त हुन्छ।
तर तपाईं ग्राफिक्स डिजाइन, भिडियो सम्पादन, गेमिङ वा प्रोग्रामिङजस्ता गाह्रो कार्यमा संलग्न हुनुहुन्छ भने उच्च स्पेसिफिकेसनको ल्याप्टप आवश्यक पर्छ। आवश्यकता भन्दा कम स्पेसिफिकेसनको ल्याप्टप खरिद गर्दा पछि समस्या निम्तिन सक्छ।
२. प्रोसेसर (CPU) को जेनेरेशन
प्रोसेसर ल्याप्टपको मूल ‘दिमाग’ हो, जसले सम्पूर्ण काम गर्छ। हाल बजारमा Intel र AMD कम्पनीका प्रोसेसरहरू प्रचलनमा छन्। प्रोसेसरमा उल्लेख गरिएको नम्बर (जस्तैः i5-1235U) बाट यसको जेनेरेशन थाहा पाउन सकिन्छ — जसमध्ये प्रारम्भिक अंकले जेनेरेशन जनाउँछ (यहाँ ‘१२’ को अर्थ १२औँ जेनेरेशन)। खरिद कर्ताले सकेसम्म नयाँ जेनेरसनको प्रोसेसर जडित ल्यापटप किन्नु बढि प्रभावकारी हुन्छ ।
नयाँ जेनेरेशन किन रोज्ने?
- कार्यदक्षता तीव्र हुन्छ ।
- ब्याट्री कम खपत हुन्छ ।
- नयाँ Windows तथा सफ्टवेयर सहजै चल्छन्।
Intel i5/i7 को १२औँ वा १३औँ जेनेरेशन, वा AMD Ryzen ५/७ को ५००० वा ७००० सिरिज उपयुक्त हुन्छ।
३. र्याम (RAM) कति आवश्यक छ?
र्यामले ल्याप्टपले एकैपटक कति काम गर्न सक्छ भन्ने निर्धारण गर्छ। धेरै सफ्टवेयर एकसाथ चलाउँदा ल्याप्टप नरोकिनका लागि पर्याप्त RAM आवश्यक हुन्छ।
- सामान्य प्रयोगका लागि: कम्तीमा ८ GB RAM आवश्यक हुन्छ।
- उच्च कार्यक्षमताका लागि: १६ GB वा सोभन्दा बढी RAM आवश्यक हुन्छ।
RAM अपग्रेड गर्न मिल्ने मोडल रोज्दा राम्रो हुन्छ। किनभने पछि तपाईंलाई अझ बढी आवश्यकता पर्न सक्छ, जुन अवस्थामा RAM थप्न मिल्ने ल्याप्टप भए उपयुक्त हुन्छ।
४. स्टोरेज: SSD वा HDD?
स्टोरेजमा तपाईंका फाइल, सफ्टवेयर, भिडियो आदि राखिन्छ।
- HDD (Hard Disk): सस्तो तर सुस्त
- SSD (Solid State Drive): महँगो तर छिटो
कम्तीमा २५६ GB SSD भएको ल्याप्टप रोज्नुहोस्। ठूलो फाइलको लागि आवश्यक परेमा बाह्य स्टोरेज प्रयोग गर्न सकिन्छ।
५. स्क्रिन, ब्याट्री र पोर्टहरू
स्क्रिन साइज:
- १३–१४ इन्च: मोबाइल र हलुका
- १५.६ वा सो भन्दा बढि इन्च : ठूलो स्क्रिनमा काम गर्न उपयुक्त
ब्याट्री:
- ४–६ घण्टाको टिकाउ हुने ब्याट्री सामान्य मानिन्छ।
- घुमिरहने प्रयोगकर्ता वा लोडसेडिङ हुने स्थानका लागि ६ घण्टाभन्दा बढी टिक्ने ब्याट्री उपयुक्त हुन्छ।
पोर्टहरू
- कम्तीमा २ USB पोर्ट, १ HDMI पोर्ट, र हेडफोन ज्याक आवश्यक हुन्छ।
- यदि तपाईंलाई SD कार्ड, LAN वा Type-C पोर्ट आवश्यक छ भने त्यसमा पनि ध्यान दिनुहोस्।
ल्याप्टप खरिद निर्णय हतारमा गर्नु हुँदैन। आफ्नो बजेट, आवश्यकता र भविष्यको सम्भावित प्रयोगलाई ध्यानमा राख्दै सूचित निर्णय गर्नु सबैभन्दा उपयुक्त हुन्छ।
