काठमाडौं । आजकल ‘भाइब कोडिङ’ (Vibe Coding) भन्ने शब्द सबैतिर सुनिन्छ। फेसबुकका टेक ग्रुपहरूमा, युट्युबका भिडियोहरूमा, प्रोग्रामिङ कम्युनिटीहरूमा र प्रविधि समाचारहरूमा यसैको चर्चा छ। यो शब्दले प्रविधि जगतमा यस्तो हलचल मचाएको छ कि हरेक प्रोग्रामर र टेक उत्साहीले यसको बारेमा जान्न चाहन्छ। केही महिनाअघिसम्म ‘भाइब कोडिङ’ भन्ने शब्द कतै थिएन। तर अहिले यो सबैभन्दा ट्रेन्डिङ टेक शब्द बनेको छ। प्रोग्रामरहरू भन्छन् – “यसले हाम्रो काम गर्ने तरिका नै बदल्यो।” स्टार्टअपहरू भन्छन् – “यसले हाम्रो विकासको गति दोब्बर बनायो।” तर यो वास्तवमा के हो र किन यति चर्चामा छ? कसरी एउटा शब्दले मात्रै सारा प्रविधि संसारलाई हल्लायो?
कहाँबाट आयो ‘भाइब कोडिङ’?
प्रसिद्ध कम्प्युटर वैज्ञानिक आन्द्रेज कार्पाथीले २०२५ को फेब्रुअरीमा ‘भाइब कोडिङ’ भन्ने शब्द पहिलो पटक प्रयोग गरेका थिए।
उनले भनेका थिए —
“एक नयाँ प्रकारको कोडिङ छ, जसलाई म ‘भाइब कोडिङ’ भन्छु, जहाँ तपाईं पूर्ण रूपमा भावनामा डुब्नुहुन्छ र कोड अस्तित्वमा छ भन्ने कुरा नै बिर्सनुहुन्छ।”
कार्पाथी OpenAI र Tesla जस्ता अग्रणी प्रविधि कम्पनीमा कार्यरत रहेकाले, एआई प्रविधिमा उनको धारणा अत्यन्त प्रभावशाली मानिन्छ। यही भनाइले विश्वभरका प्रोग्रामरहरूको ध्यान तुरुन्तै तानेको थियो।
के हो ‘भाइब कोडिङ’?
सरल भाषामा भन्नुपर्दा कल्पना गर्नुहोस्, तपाईं कम्प्युटरलाई नेपालीमै भन्नुहुन्छ, “मलाई एउटा यस्तो खेल बनाइदेऊ, जहाँ बल उफ्रिरहन्छ।” अनि कम्प्युटरले त्यो खेल बनाइदिन्छ। भावनाबाट निर्देशित भएर गरिने संवादात्मक कोड लेखाइ नै हो ‘भाइब कोडिङ’। यस प्रविधिमा, जटिल कोड लेख्नुको सट्टा तपाईंले साधारण भाषामा आफ्नो चाहना व्यक्त गर्नुहुन्छ र ChatGPT, Claude, वा Gemini जस्ता एआई मोडेलहरूले बाँकी काम स्वचालित रूपमा गरिदिन्छन्।
को–को प्रयोग गर्दै छन्?
२०२५ को मार्चसम्म, भाइब कोडिङ एक व्यापक चलन बनिसकेको थियो।Y Combinator का एक चौथाइ स्टार्टअपहरूले आफ्नो कोडबेस लगभग पूर्ण रूपमा एआईबाट उत्पन्न गरिरहेका छन्। अनुभवी प्रोग्रामरदेखि नयाँ सिक्दै गरेका व्यक्तिहरूसम्म, सबैले यसको सहजता अनुभव गरिरहेका छन्।
कुन–कुन उपकरणहरू प्रयोगमा छन्?
भाइब कोडिङ गर्नका लागि आजका दिनमा धेरै लोकप्रिय एआई उपकरणहरू उपलब्ध छन्:
- Replit: यो सुरुवात गर्ने प्रयोगकर्ताहरूका लागि उपयुक्त छ। सजिलो इन्टरफेस र तुरुन्तै प्रयोग गर्न मिल्ने सुविधा भएका कारण यसले नयाँ कोड सिक्न चाहनेलाई आकर्षित गरेको छ।
- Cursor: व्यावसायिक स्तरका कोडरहरूको रोजाइ हो। यो एडिटरले कोड लेख्न, पढ्न र परिवर्तन गर्न एआईमार्फत सक्रिय सहयोग गर्छ।
- GitHub Copilot: Microsoft को सहकार्यमा बनेको यो टूलले कोड लेख्दा सुझाव दिन्छ, भुल सच्याउँछ र नयाँ फंक्शन पनि सिफारिस गर्छ।
- OpenAI Codex: ChatGPT जस्तै संवादात्मक प्रणालीमा आधारित यो मोडल विशेष रूपले कोड लेख्नका लागि डिजाइन गरिएको हो। तपाईंले सामान्य भाषामा निर्देशन दिनुहुन्छ, यसले त्यसअनुसार कोड तयार पार्छ।
- Claude: Anthropic कम्पनीद्वारा विकसित यो टूल पनि भाइब कोडिङका लागि प्रयोग गर्न सकिने शक्तिशाली विकल्प हो।
यीमध्ये कुनै एक प्रयोग गर्न थालेपछि, तपाईंलाई कोडिङमा सहजता, तीव्रता र रचनात्मक स्वतन्त्रताको अनुभव हुनेछ।
भाइब कोडिङको लोकप्रियता पछाडि केही प्रमुख कारणहरू छन्। पहिलो, यो प्रयोग गर्न अत्यन्तै सजिलो छ, प्रोग्रामिङ (Programming)को पूर्व ज्ञान नभएका व्यक्तिहरूले पनि एप वा वेबसाइट बनाउन सक्ने सम्भावना यसले खोलिदिन्छ। दोस्रो, समय बचतको मामिलामा भाइब कोडिङ अत्यन्त प्रभावकारी छ। पहिला घण्टौं लाग्ने कामहरू अब केही मिनेटमै सकिन्छ। र तेस्रो, यो प्रविधि सबैका लागि पहुँचयोग्य छ विद्यार्थी, शिक्षक, अनुसन्धानकर्ता वा प्रफेसनल प्रोग्रामर जोकोहीले सहज रूपमा यसलाई उपयोग गर्न सक्छ।
तर यति सजिलो र शक्तिशाली प्रविधिका बाबजुद पनि केही सावधानी अपनाउन जरुरी छ। भाइब कोडिङले चमत्कारी अनुभव दिन सक्छ, तर अझै पनि मानव निगरानी आवश्यक हुन्छ, विशेष गरी जटिल कोड संरचना वा संवेदनशील कार्यमा। साथै, यसले अत्यन्त जटिल समस्या समाधान गर्न सक्ने क्षमतामा केही सीमा देखिएको छ। एआईको प्रयोगमार्फत कोड लेख्दा सुरक्षित अभ्यासहरू पालना नभएमा सुरक्षा जोखिमहरू पनि उत्पन्न हुन सक्छन्।
‘भाइब कोडिङ’ भनेको प्रविधिलाई अझै मानवीय, सहज र पहुँचयोग्य बनाउने प्रयास हो। यसले नेपालजस्ता देशमा डिजिटल रूपान्तरणमा नयाँ ऊर्जा दिन सक्छ। तर याद राखौं एआई एउटा उपकरण हो, रचनात्मकता अझै पनि तपाईंको नियन्त्रणमा छ।
