पछिल्लो एक सातामा प्रविधी क्षेत्रमा के – के नयाँ उपलब्धी भए ?

काठमाडौँ। आधुनिक युगसँगै प्रविधि क्षेत्रमा विश्वभर उल्लेखनीय विकासहरू भइरहेको पाइन्छ। यी प्रगतिहरूले AI, स्वास्थ्य प्रविधि, ग्याजेट तथा डिजिटल नीति जस्ता क्षेत्रमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ। यस लेखमा हामी यो साताभर प्रविधि क्षेत्रमा प्राप्त प्रमुख उपलब्धिहरूको बारेमा चर्चा गर्नेछौं।

पहिलो, इङ्ल्यान्डको NHS (Chelsea and Westminster Trust) ले AI उपकरण परीक्षणमा ल्याएको छ। यो प्रणालीले बिरामी डिस्चार्ज कागजात छिटो तयार गर्न मद्दत गर्नेछ। अहिलेसम्म अस्पतालमा डिस्चार्ज ढिला हुँदा बेड खाली नहुने समस्या देखिँदै आएको थियो। नयाँ AI सहयोगीले कागजी काम घटाउँदा चिकित्सक र नर्सले उपचारमा बढी ध्यान दिन पाउने र समग्र स्वास्थ्य सेवाको गुणस्तर बढाउने अपेक्षा गरिएको छ।

दोस्रो, Apple ले तयार गरिराखेको iOS 26 Beta मा AirPods प्रयोगकर्ताका लागि नयाँ Real-time Translation सुविधा परीक्षण गरिरहेको छ। यस फिचरमार्फत प्रयोगकर्ताले वास्तविक समयमा प्रत्यक्ष बोली अनुवाद सुन्न सक्नेछन्। यसलाई ‘real-world translation’ भनिएको छ, जसले फरक भाषा बोल्ने व्यक्तिहरूबीच सहज संचार सम्भव गराउने अपेक्षा गरिएको छ।

तेस्रो, क्यामेरा प्रविधि कम्पनी Insta360 ले विश्वकै पहिलो 360-डिग्री ड्रोन ‘Antigravity A1’ प्रस्तुत गरेको छ। यसमा विशेष goggles र motion control प्रणाली दिइएको छ, जसले प्रयोगकर्तालाई उडान क्रममा प्रत्यक्ष ‘इमर्सिभ’ अनुभव दिनेछ।

चौथो, University of Warwick का वैज्ञानिकहरूले diamond-based magnetic sensor विकास गरेका छन्। यो नयाँ प्रविधि विशेष गरी क्यान्सर पत्ता लगाउने काममा प्रयोग हुने सम्भावना रहेको छ। अनुसन्धानकर्ताहरूका अनुसार, यसले हाल प्रयोगमा रहेका उपकरणभन्दा कम लागतमा बढी संवेदनशील नतिजा दिन सक्छ।

पाँचौं, नेपाल सरकारले पहिलो पटक आधिकारिक राष्ट्रिय एआई नीति–२०८२ (2025) स्वीकृत गरेको छ। नीतिमा मानव स्रोत विकास, अनुसन्धान, नवप्रवर्तन र सुरक्षित प्रयोगलाई प्राथमिकतामा राखिएको छ।

छैटौं, सञ्चारमन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङले Meta (Facebook को मातृसंस्था) ले नेपालको संविधान र कानुन पालना नगर्ने जवाफ दिएको बताएका छन्। उनले संसदमा प्रस्तुत गरेका जानकारीअनुसार, सरकारले कानुनी दायरा स्पष्ट पार्न पहल गरिरहेको छ।

सातौं, स्वास्थ्य प्रविधि क्षेत्रमै, NHS को AI डिस्चार्ज टुलले बिरामी निकासी प्रक्रियामा सुधार ल्याएको तथ्य पुनः जोडिएको छ। यसले उपचार प्रक्रियामा दक्षता बढाउने र दीर्घकालीन रूपमा स्वास्थ्य प्रणालीलाई अझ प्रभावकारी बनाउने अपेक्षा गरिएको छ।

पछिल्लो सात दिनमा देखा परेका यी सात प्रविधि उपलब्धिहरूले विश्वव्यापी प्रविधि बजारलाई मात्र होइन, स्वास्थ्य सेवा, डिजिटल शासन र ग्याजेट नवप्रवर्तनलाई पनि नयाँ दिशा दिने संकेत गरेका छन्।