२००७ को अन्त्यतिर, सान फ्रान्सिस्को, दुई जना युवा डिजाइनरहरू — ब्रायन चेस्की [Brian Chesky] र जो गेबीया [Joe Gebbia] — आफ्नो अपार्टमेन्टको भाडा तिर्न सकिरहेका थिएनन्। शहरमा ठूलो डिजाइन सम्मेलन हुँदै थियो, होटलहरू सबै भरिएका थिए।
त्यही बेला, जोले ब्रायनलाई प्रस्ताव गरे: “हामीसँग खाली लिभिङ रूम छ, एयरबेड [airbed] छ — के यदि हामी यो सुत्ने ठाउँ भाडामा दिन सक्ने हो भने?” ब्रायन एकछिन चुप लागे। फेरि मुस्कुराउँदै भने: “Let’s do it.”
तेस्रो साथी नाथन ब्लेचार्जिक [Nathan Blecharczyk] पनि केही समयमै टोलीमा थपिए। नाम राखियो — AirBed & Breakfast।
शुरुवाती वेबसाइट बनाइयो। पहिलो बुकिङमा तीन पाहुना आए। पैसा मात्र होइन, आत्मबल पनि आयो। यहाँबाट सुरु भयो एक यस्तो यात्रा, जसले सम्पूर्ण ‘साझेदारी अर्थतन्त्र [sharing economy]’ मा क्रान्ति ल्याउने थियो।
📉 सबैले अस्वीकार गरेको आइडिया: ‘अनजानलाई घरमा सुताउने?
सन् २००८ मा, ब्रायन र जो ले आफ्नो आइडियालाई लगानीकर्तामाझ लिए। तर प्रतिफल? २० भन्दा बढी अस्वीकृतिहरू।
कसैले भने, “मानिसहरू अनजानलाई आफ्नो घरमा कहिल्यै पस्न दिने छैनन्।” कसैले हाँसेर टारिदिए। तर उनीहरू रोएनन्। उल्टै परिस्थिति बदल्न एकदमै ‘अनौठो’ रणनीति निकाले।
त्यो वर्ष अमेरिकामा राष्ट्रपति चुनाव चलिरहेको थियो। दुवैले “Obama O’s” र “Cap’n McCain’s” नामक नास्ता सिरियल बक्स डिजाईन गरे। उनीहरूले यी बक्सहरू बिक्री गरेर $३०,००० जुटाए — जुन लगानीकर्ताहरूलाई सन्देश थियो: “हामी हार मान्दैनौं।”
Y Combinator को साथ: प्रयोगकर्ताको घरमै पुगेपछि बदलियो खेल
२००९ को सुरुमा, उनीहरूले प्रतिष्ठित स्टार्टअप एक्सेलेरेटर Y Combinator बाट $२०,००० को सानो लगानी पाए। त्यो रकमभन्दा महत्वपूर्ण थियो — “हामीलाई विश्वास गरियो” भन्ने भावना।
ब्रायन आफैं न्यूयोर्क पुगे। Airbnb प्रयोग गरिरहेका मानिसहरूलाई भेटे। कोहीको फोटोहरू स्पष्ट थिएनन्, कोहीको विवरण भ्रमपूर्ण थियो। उनले प्रयोगकर्ताहरूका घरमा पुगेर प्रतिक्रिया लिए — र आफ्नै क्यामेराबाट फोटोहरू खिचे।
ब्रायनले पछि भनेका छन् —
“साँचिकै समाधान दिन चाहन्छौ भने, प्रयोगकर्ताको घर जानुपर्छ।”
त्यही वर्ष, Airbnb ले १०,००० बुकिङ पार गर्यो।
📈 उत्थान: होटललाई डर लाग्नेगरी छिटो बढ्यो Airbnb
२०११ सम्ममा, Airbnb ले ८००,००० बुकिङ क्रस गर्यो। संसारभरका शहरहरूमा विस्तार हुँदै गयो। २०१५ मा मूल्यांकन $२५ अर्ब पुगेको थियो।
तर साथसाथै, कानुनी र सामाजिक अवरोधहरू पनि बढ्दै गएका थिए। धेरै शहरहरूले Airbnb लाई प्रतिबन्ध लगाउने धम्की दिए। न्यूयोर्क, बार्सिलोना, टोक्योजस्ता शहरहरूले “Airbnb ले घरको मूल्य बढायो, स्थानीय विस्थापित भए” भन्दै नियमन थोपरे।
होटल संघहरूले “कर नतिर्ने प्रतिष्पर्धी” भन्दै कडा आलोचना गरे।
तर कम्पनीले स्थानीय सरकारसँग कर सम्झौता, सुरक्षा नीति सुधार, र प्रयोगकर्ता प्रतिकृया प्रणाली जस्ता कदम चाल्यो।
😷 कोभिड: Airbnb अस्तित्वकै सङ्कटमा
२०२० को मार्च। संसारभर यात्रा बन्द। होटलहरू सुनसान, विमानहरू थन्किए। Airbnb को बुकिङ एकाएक ८०% घट्यो।
कम्पनीले १,९०० भन्दा बढी कर्मचारी (लगभग २५%) रेक्युट [recruit] कट गर्नुपर्यो।
ब्रायनले एउटा सार्वजनिक पत्र लेखे, जसमा उनले भने —
“म आफूलाई असफल संस्थापक ठान्न थालेको थिएँ।”
IPO पनि स्थगित भयो। Airbnb अस्तित्वमै रहने कि रहनेन भन्ने प्रश्न थियो।
🔁 पुनरागमन: ‘Founder Mode’ मा फर्किएका चेस्की
यसपछि ब्रायनले आफ्नो दृष्टिकोण बदले। उनले संस्थापकको भूमिकामा फर्केर प्रश्न सोधे — “Airbnb को ‘मूल उद्देश्य’ के हो?”
उत्तर थियो:
“हाम्रो उद्देश्य हो ‘घरजस्तो अनुभव’ दिनु। लग्जरी होइन, आत्मीयता।”
उनीहरूले Airbnb लाई नयाँ मोड दिन थाले। छोटो-समयको यात्रा होइन, लामो बसाइ मा फोकस गरियो। “Live Anywhere” अभियान ल्याइयो, जसले डिजिटल नोमाडहरूलाई लक्ष्य गर्यो।
साथै, अनलाइन अनुभव — जस्तै भर्चुअल कुकिंग, योग, कल्चर टुर जस्ता फिचरहरू थपिए।
IPO: इतिहासकै सफल टेक डेब्युहरू मध्ये एक
२०२० को डिसेम्बर — महामारीको वर्षको अन्तिम महिनामा — Airbnb ले IPO घोषणा गर्यो।
धेरै विश्लेषकहरूले भने, “अब त यो डुब्ने हो।” तर IPO पहिलो दिनमै, कम्पनीको बजार मूल्य $१०० अर्ब नाघ्यो।
ब्रायन चेस्कीले भने:
“हामी घरका भित्ताबाट सुरु भएका थियौं। आज हामी संसारभरका भित्तामा पुगेका छौं।”
📌 अहिलेको अवस्था: Airbnb, अझै लचिलो
२०२५ सम्म आइपुग्दा, Airbnb अझै संघर्षरत छ। विश्वका केही शहरहरूमा अझै कानुनी दबाब छ। तर कम्पनीले आफ्नो व्यापार मोडेल थप पारदर्शी, स्थायी र समुदाय-मैत्री बनाउँदै ल्याएको छ।
Airbnb को कथा स्टार्टअप मात्र होइन — संकटमा कसरी अडिग रहने भन्ने पाठ पनि हो।
🚀 सीख (Takeaways):
- सफलता सुरुवातमा होइन, संघर्षपछि आउँछ।
- Feedback नै इनोभेसन [innovation] को पहिलो स्रोत हो।
- संकटले व्यवसायलाई होइन, नेतृत्वलाई परिक्षा लिन्छ।
