काठमाडौं। रसियाले लोकप्रिय मेसेजिङ एप Telegram र WhatsApp मा हुने Voice तथा Video Call सेवामाथि नियन्त्रण कडा बनाएको छ। अनलाइन ठगी जस्ता गम्भीर अपराधिक गतिविधिमा Telegram र WhatsApp को प्रयोग बढेको भन्दै हालै रसियाले यस्तो कदम चालेको हो।
सरकारी अधिकारीहरूका अनुसार, “टेलिग्राम र व्हाट्सएपमा हुने कल सेवाहरू अपराधी समूहहरूले ‘गोप्य सञ्चार’ का रूपमा प्रयोग गर्दै आएको पाइएको थियो।” त्यसैले, यस्तो सेवा ‘रोकथाम’ गर्न बाध्य भएको उनीहरूको दाबी छ।
अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमका अनुसार, रूसको यो कदमले ग्लोबल मोबाइल कम्युनिकेसन सिस्टम (GLBS) मार्फत सञ्चालित यस्ता सेवाहरूको पहुँचमा अवरोध पुर्याएको छ। यस प्रणालीमार्फत प्रयोगकर्ताहरूले आफ्नो वास्तविक फोन नम्बर लुकाएर इन्टरनेटमार्फत संवाद गर्न सक्ने सुविधा पाउँथे, जुन रुसी सरकारले अहिले “संभावित खतराको माध्यम” का रूपमा व्याख्या गरेको छ।
रोयटर्स न्युज एजेन्सीका अनुसार, टेलिग्राममा भ्वाइस कलहरू अगस्ट ११ देखि सञ्चालनमा आउन सकेका छैनन् । त्यसैगरी, WhatsApp कलहरूमा बीचबीचमा आवाज अवरोध र घण्टी जस्तो ध्वनिले सञ्चार हुन नदिएको बताइएको छ।
टेलिग्राम आफैँ रूसी मूलका पावेल डुरोभले स्थापना गरेको एप हो। तर विडम्बना, आज त्यही एपलाई रूसी सरकारले कडा निगरानीमा राखेको छ। सरकारका समर्थकहरूले यसलाई ‘आवश्यक सुरक्षा कदम’ मानिरहेका छन् भने आलोचकहरूले यो कदमलाई डिजिटल स्वतन्त्रतामाथि हस्तक्षेपको रूपमा हेरेका छन्।
यसअघि टेलिग्राममार्फत यस्तै अपराधिक गतिविधि बढेको भन्दै नेपाल सरकारले पनि टेलिग्राम बन्द गर्ने निर्णय गरेको थियो। तर त्यसबेला नेपाल स्थित रुसी दूतावासले नेपाल सरकारको निर्णयलाई नकार्दै आफ्नो सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमार्फत टेलिग्राममा सूचना प्रसारण निरन्तर जारी राख्ने जनाएको थियो। पहिले आफैं नेपाल सरकारको निर्णय अवज्ञा गरेको रुसले अहिले आफैले टेलिग्रामको भ्वाइस र भिडियो कलमा यस्तो कडाइ गर्दा, सामाजिक सञ्जाल टेलिग्रामकै सुरक्षा प्रणालीमा प्रश्न र बहस सिर्जना भएको छ ।
